Το Τατόι αντιμετωπίζει και νέους μεγάλους κινδύνους και προβλήματα

Χωρίς φύλακες, χωρίς αστυνομικούς, χωρίς περιπολικό ώστε να γίνονται περιπολίες, χωρίς πόρους είναι τα τελευταία χρόνια το πρώην Βασιλικό Κτήμα Τατοΐου. Εδώ και μερικούς μήνες, είναι και χωρίς νερό. Είναι θαύμα πώς προφυλάχθηκε από τη φωτιά το περασμένο καλοκαίρι και οι κυβερνητικές ευθύνες φτάνουν στα ύψη. Διότι, το κτήμα, έκτασης 42.000 στρεμμάτων αποτελεί τμήμα του εθνικού δρυμού της Πάρνηθας. Τυχόν πυρκαγιά, θα είναι απολύτως μοιραία για τον μοναδικό πνεύμονα πρασίνου της Αθήνας που έχει απομείνει.

Από το καλοκαίρι, το υπουργείο Πολιτισμού γνωρίζει πως το Τατόι είναι χωρίς νερό, αφού το πρόβλημα οφείλεται σε δική του αστοχία. Όπως εξήγησε ο πρόεδρος του Συλλόγου Φίλων Τατοΐου Βασίλης Κουτσαβλής σε χθεσινή ξενάγηση των δημοσιογράφων, η υδροδότηση γίνεται από τρεις πηγές που βρίσκονται στην Πάρνηθα. Μια παρέμβαση στο υδροδοτικό του σύστημα, δεν ήταν επιτυχής, με αποτέλεσμα το νερό να «χάνεται» κάπου στη διαδρομή. Μόλις τώρα, και μετά από πιέσεις των «Φίλων», εδέησαν από το υπουργείο να επιτρέψουν τη διερεύνηση του προβλήματος, ώστε να λυθεί. «Δεν το λέγαμε μέχρι τώρα, ώστε να μη δίνουμε ιδέες στους πυρομανείς» εξήγησε ο κ. Κουτσαβλής. Για να δούμε τώρα που το είπαν, τι θα γίνει; Θα αποκατασταθεί η βλάβη και μαζί της θα είναι δυνατή η πυρόσβεση;

Πυρκαγιά είναι δυστυχώς δυνατόν να προβληθεί ανά πάσα στιγμή. Φύλακες δεν υπάρχουν, επομένως η είσοδος, η έξοδος και η κυκλοφορία είναι ανεξέλεγκτες. Μπορεί να μπουν εκεί μέσα πεζοί, ποδηλάτες, αναβάτες με τα άλογά τους, αλλά ακόμη και αναβάτες μηχανών Enduro, που, σύμφωνα με τον κ. Κουτσαβλή, προξενούν ζημιές σε κτήρια (πλακάκια, σκαλοπάτια κ.α.) αλλά και στη φύση (βράχια, μονοπάτια) και θα πρέπει να απαγορεύονται. Συχνά οι εκατοντάδες επισκέπτες κάνουν πικ νικ, ανάβοντας φωτιές, κάτι που εγκυμονεί τεράστιους κινδύνους. Το Αστυνομικό Τμήμα έχει μόλις έναν αστυνομικό ανά βάρδια και το περιπολικό του καθηλωμένο- που σημαίνει πως δεν γίνονται περιπολίες στα 42.000 στρέμματα, άρα δεν φυλάσσονται. Τα σκουπίδια, οι πευκοβελόνες, τα αφρόντιστα δέντρα- κυρίως χαλέπιος πεύκη- με τα ξερά κλαδιά, όλα εκτινάσσουν τον κίνδυνο.

Το πρώτο πράγμα που βλέπει ο επισκέπτης από τη στιγμή που προσεγγίζει τον «στενό» πυρήνα των 6.000 στρεμμάτων με τα κτήρια, είναι η εγκατάλειψη, η μεγάλη φθορά και μαζί οι λεηλασίες. Πεσμένες στέγες, τοίχοι, σάπια πατώματα, παλιά αυτοκίνητα και άμαξες που σαπίζουν, δέντρα που καταστρέφουν σκεπές και ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί κάποιος, τα συναντά σε κάθε βήμα. Οσο για τις κλοπές, δεν έχουν σταματήσει ποτέ. Μέχρι και διακοσμητικά κολωνάκια από τον χώρο της πισίνας, έχουν κάνει φτερά.

Το κεντρικό κτήριο των ανακτόρων έχει επιτέλους αδειάσει και 17.000 αντικείμενα δέχθηκαν πρώτες φροντίδες συντήρησης. Τώρα παραμένουν σε κοντέινερ ή σε χώρους που δεν αποκαλύπτονται (τα πολυτιμότερα έργα τέχνης κ.α,). Τα κοντέινερ είναι δίπλα στο ανάκτορο και ο κίνδυνος λεηλασίας τους, υπαρκτός και φανερός. Σε άλλο χώρο, παραμένουν γύρω στα 500 κιβώτια με διάφορα αντικείμενα, που ποτέ δεν έχουν ανοιχτεί, καταγραφεί και συντηρηθεί.

Για την τύχη του κτήματος υπάρχουν πολλές ανησυχίες και καμία αισιοδοξία. Όπως αναφέρθηκε, η κατάσταση των κτισμάτων και του δάσους, είναι χειρότερη παρά ποτέ.  Ποτέ δεν φαινόταν πιο μακρινός ο  στόχος  να λειτουργήσει ο χώρος ως σημείο αναψυχής, με ένα κρατικό μουσείο και κάποια εμπορικά καταστήματα συμβατά με τον ιστορικό τόπο, που θα δοθούν σε ιδιώτες. Από τα κτήρια, 29 έχουν κηρυχθεί διατηρητέα. Αυτή τη στιγμή επισκευάζεται ένα, μετά, και πάλι, από πιέσεις του Συλλόγου Φίλων, που δώρισε και τη μελέτη. Πρόκειται για το κτήριο του πρώην Βουτυροκομείου, που ήταν σε άθλια κατάσταση. Μετά τις πιέσεις, το υπουργείο Πολιτισμού βρήκε τις 100.000 ευρώ που απαιτούνταν και η αναστήλωση ξεκίνησε.

Οι «Φίλοι» έχουν χρηματοδοτήσει άλλες τρεις μελέτες. Επίσης, έχουν εκπονηθεί τρεις μελέτες από το υπουργείο Πολιτισμού. Πρέπει όμως να ξεκινήσει η εφαρμογή τους, αλλά και να εκπονηθούν νέες. Δεν υπάρχει περίπτωση να ενταχθεί οποιοδήποτε έργο στο ΕΣΠΑ, χωρίς ώριμες μελέτες, όπως τόνισε χθες ο κ. Κουτσαβλής.

Η δημιουργία μουσείου στο κεντρικό κτήριο του Ανακτόρου βρίσκει όλες τις πλευρές σύμφωνες, όπως και η δημιουργία «Καφέ» και πωλητηρίων. Όμως υπάρχουν σοβαρές αντιθέσεις ανάμεσα στα τέσσερα υπουργεία και τους λοιπούς επτά φορείς που έχουν υπό την ευθύνη τους το κτήμα, ως προς τις χρήσεις των κτηρίων. Ένα Προεδρικό Διάταγμα που δεν εφαρμόζεται, επειδή πρέπει να προηγηθούν περιβαλλοντικές και άλλες μελέτες, προβλέπει πολλά καφέ και εστιατόρια, χωρίς σεβασμό απέναντι στην ιστορικότητα των κτισμάτων.

Οι «Φίλοι» έχουν προτείνει την αναβίωση κάποιων επιχειρήσεων, με τη συμμετοχή ιδιωτών: του οινοποιείου, του τυροκομείου, του βουτυροκομείου κ.α. Με τους πλέον συντηρητικούς υπολογισμούς θα μπορούν να εργάζονται στο κτήμα περί τους 200 με 300 ανθρώπους για φύλαξη, καθαριότητα, κλπ. και πολλοί ακόμη για τις επιχειρήσεις στις οποίες θα υπάρχουν ιδιωτικά κεφάλαια.

«Θα υπάρχει σίγουρα μεγάλη ανταπόκριση αν παράγονται βιολογικά προϊόντα με την ένδειξη: πρώην Βασιλικό Κτήμα Τατοΐου» είπε ο κ. Κουτσαβλής, λέγοντας πως η παρούσα κυβέρνηση δεν ήθελε να λέγεται έτσι το κτήμα. «Όμως πρόκειται για Ιστορία. Αν το πεις έτσι, δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση πως θα επιστρέψει στον θρόνο ο Κωνσταντίνος…»

Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει καν μελέτη βιωσιμότητας εάν και εφόσον το Τατόι σε συνεργασία με κάποιους ιδιώτες λειτουργήσει ως κέντρο αναψυχής και ως (κρατικό) μουσείο. Γνωρίζουμε ότι απαιτούνται περί τα 110 εκατ ευρώ, που είναι δύσκολο αλλά αναγκαίο να βρεθούν.

Ο αντιπρόεδρος της ΝΔ κ. Κωστής Χατζηδάκης, που ήταν χθες ανάμεσα στους ξεναγούμενους, είπε όταν του ζητήσαμε τη γνώμη του: «Είναι κρίμα που 13 χρόνια μετά τη νομική διευθέτηση του ζητήματος ο χώρος μαραζώνει. Καθίσταται προφανές πως το βασικό  θέμα είναι η έλλειψη συντονισμού ανάμεσα στα διάφορα υπουργεία και δημόσιες αρχές. Χρειάζεται ένα ενιαίο κέντρο που να αποφασίζει για τις αναγκαίες μελέτες και χρήσεις, ώστε ο ιστορικός αυτός τόπος να αποκτήσει τη μορφή που του αξίζει.»

Ο κ. Κουτσαβλής, όταν ρωτήθηκε για τις σχέσεις του Συλλόγου με το υπουργείο Πολιτισμού είπε ότι έχουν περάσει από διακυμάνσεις, αλλά είχαν καλή συνεργασία με την πρώην Γενική Γραμματέα Λίνα Μενδώνη, οπότε και προωθήθηκε η σύνταξη των τεσσάρων μελετών που έγινε με πόρους τους οποίους εξασφάλισαν οι «Φίλοι». Όμως η καλή αυτή συνεργασία δεν συνεχίζεται επί των ημερών μας, κάτι που ασφαλώς δεν είναι υπέρ των μνημείων και του κτήματος.

Αντιγόνη Καρατάσου

liberal.gr