Χαλίφα Χάφταρ, ο στρατάρχης που «πέταξε» τους Τούρκους από τη Λιβύη

Γιώργος Λυκοκάπης 

«Η Τουρκία είναι ο επικεφαλής της τρομοκρατίας στην περιοχή, όχι μόνο στην Λιβύη. Έχει φτάσει στο σημείο να μεταφέρει Λίβυους τρομοκράτες για θεραπεία στα νοσοκομεία της. Εμείς αγωνιζόμαστε εναντίον της Τουρκίας«. Σε πρόσφατη συνέντευξη του στο Sky News Arabia, ο εκπρόσωπος του Λιβυκού Εθνικού Στρατού, ηγέτης του οποίου είναι ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ, κατηγόρησε επίσημα την Τουρκία, ότι υποστηρίζει την τρομοκρατία στη Λιβύη και στη Μέση Ανατολή.

Ο επονομαζόμενος Λιβυκός Εθνικός Στρατός (ΛΕΣ) ξεκίνησε από την περασμένη Πέμπτη να πολιορκεί τη λιβυκή πρωτεύουσα. Η Τρίπολη βρίσκεται υπό τον έλεγχο της διεθνώς αναγνωρισμένης Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας. Κατά τον στρατάρχη Χάφταρ η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας είναι μία κυβέρνηση «μαριονέτα» των τζιχαντιστών και άλλων ισλαμικών πολιτοφυλακών.

Είναι λογικό ο Χάφταρ, ο ισχυρός άνδρας της Ανατολικής Λιβύης, να μπει στον πειρασμό να καταλάβει το σύνολο της χώρας. Ήταν οι δυνάμεις του που συνέτριψαν το Ισλαμικό Κράτος στην Βεγγάζη και στην Ντέρνα, παίρνοντας υπό τον έλεγχό τους τις σημαντικότερες πετρελαιοπηγές της Λιβύης. Από παλιός στρατηγός του Μοαμάρ Καντάφι εξελίχθηκε σε ορκισμένο εχθρό του, συμβάλλοντας στην ανατροπή του Λίβυου δικτάτορα.

Μοιάζει να υπερτερεί έναντι των αντιπάλων του, αφού με τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό έχει συνταχθεί το σύνολο σχεδόν των αξιωματικών των ενόπλων δυνάμεων της αραβικής χώρας. Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας στηρίζεται σε Λίβυους πολέμαρχους και παραστρατιωτικές ομάδες, ορισμένες εκ των οποίων είναι όντως τζιχαντιστικές. Είναι δε κοινό μυστικό, πως πολλές από αυτές υποστηρίζονται από την Τουρκία.

Η σιωπή της Τουρκίας

Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ Γκουτιέρες υπενθύμισε πως δεν υπάρχει «στρατιωτική λύση» στη Λιβύη. Οι δηλώσεις της Δύσης κινήθηκαν σε πολύ αυστηρότερο επίπεδο. Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών κάλεσε σε «τερματισμό» των στρατιωτικών επιχειρήσεων του Χάφταρ, ενώ η Βρετανία έφερε το ζήτημα στο Συμβούλιο Ασφάλειας του ΟΗΕ. Μοιάζει όμως περίεργο που δεν είδαμε την παραμικρή αντίδραση της Τουρκίας.

Είδαμε τον Τούρκο πρόεδρο να «σηκώνει τους τόνους» για το Γκολάν, για τη Δυτική Όχθη, όμως στην πολιορκία της Τρίπολης έμεινε σιωπηλός. Πόσο μάλλον όταν η οργάνωση που πολιορκεί την λιβυκή πρωτεύουσα, κατηγορεί επίσημα τον Ερντογάν ως «υποστηρικτή της τρομοκρατίας». Μην ξεχνάμε πως αυτός που «φρέναρε» τις νεοοθωμανικές φιλοδοξίες του Τούρκου προέδρου στην Λιβύη, ήταν ο στρατάρχης Χαλίφα Χάφταρ.

Όλοι θυμόμαστε τους περίφημους χάρτες που παρουσίασε τον περασμένο Νοέμβριο ο Τούρκος υπουργός Άμυνας στην λιβυκή κυβέρνηση. Τότε ο Χουλουσί Ακάρ ισχυρίστηκε ότι η Ελλάδα «κλέβει» την ΑΟΖ της Λιβύης! Όμως οι προσπάθειες της Άγκυρας να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στην εμπόλεμη χώρα, έπεσαν στο κενό. Οι Τούρκοι αντιπρόσωποι αποχώρησαν, κακήν κακώς, από την διεθνή διάσκεψη για την Λιβύη που ακολούθησε στο Παλέρμο.

Ο λόγος την αποχώρησης τους ήταν η συμμετοχή του Χαλίφα Χάφταρ στη διεθνή σύσκεψη. Για την Άγκυρα, ο Λιβυκός Εθνικός Στρατός είναι ο στρατός του «πραξικοπηματία» Χάφταρ, ενώ αναγνωρίζει μόνο την Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας ως νόμιμη κυβέρνηση της Λιβύης. Για τη συμμετοχή του Χάφταρ στο Παλέρμο καταλυτικό ρόλο είχε διαδραματίσει ο μεγάλος εχθρός του Ερντογάν, ο στρατηγός Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι. Ο Αιγύπτιος πρόεδρος, στενός σύμμαχος του Λίβυου στρατάρχη, είχε μιλήσει για «εξωτερικές παρεμβάσεις» στη Λιβύη. Όλοι κατάλαβαν πως εννοούσε την Τουρκία.

Ο αγαπημένος στρατάρχης των Ρώσων

Όμως ο Τούρκος πρόεδρος δεν μπορεί να παραβλέψει την υποστήριξη που έχει ο στρατάρχης Χάφταρ από την Μόσχα. Βλέπουμε πως ο Ταγίπ Ερντογάν υπολογίζει σε μία διευρυμένη συμμαχία με τη Ρωσία, ακόμα και σε στρατιωτικό επίπεδο. Επομένως φαίνεται πως εκ των πραγμάτων έχει «καταπιεί» τη στρατιωτική δράση των δυνάμεων του Χάφταρ, όπως «κατάπιε» την παραμονή του Άσαντ στην εξουσία.

Πάντως είδαμε πως η Μόσχα προσπάθησε να «διασκεδάσει τις εντυπώσεις» πως υποστηρίζει τον Λιβυκό Εθνικό Στρατό. Το Κρεμλίνο κάλεσε σε «αυτοσυγκράτηση» όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, μιλώντας για το επικίνδυνο ενδεχόμενο ενός «λουτρού αίματος» στην Λιβύη. Πάντως ο Χαλίφα Χάφταρ δεν έχει πολλούς λόγος να ανησυχεί. Μπορεί πάντα να υπολογίζει στο ρωσικό βέτο στον ΟΗΕ.

Επίσης, μπορεί να υπολογίζει στη συμμαχία που έχει συγκροτήσει, με τα ισχυρότερα αραβικά κράτη. Η Αίγυπτος, από κοινού με τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, υποστηρίζουν τις δυνάμεις του Λιβυκού Εθνικού Στρατού. Η Κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας είναι υποχρεωμένη να αρκεστεί στην υποστήριξη του εμιράτου του Κατάρ, το οποίο οι Άραβες έχουν θέσει σε απομόνωση.

Τελικά τα αίτια για απόφαση του Χάφταρ να πολιορκήσει την Τρίπολη, ίσως πρέπει να αναζητηθούν στο Κάιρο και στο Ριάντ, όχι στην Μόσχα. Αίγυπτος και Σαουδική Αραβία υποστηρίζουν τη «σταυροφορία» του στρατάρχη Χάφταρ κατά του πολιτικού Ισλάμ. Αυτή δεν περιλαμβάνει μόνο το Ισλαμικό Κράτος, αλλά και το ισχυρό παρακλάδι της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Λιβύη, το οποίο συμμετέχει στην κυβέρνηση της ΚΕΕ.

Υποχρεωμένη η Δύση να υποστηρίξει τον Χάφταρ

Ο διεθνής τύπος έχει χαρακτηρίσει τον Χάφταρ «λιβυκό ισοδύναμο» του στρατηγού Σίσι και του Μπασάρ αλ Άσαντ. Ο Λίβυος στρατάρχης έχει πολλές ομοιότητες με τον Αιγύπτιο και τον Σύρο πρόεδρο. Η υποστήριξη που έχει από την Σαουδική Αραβία, εκ πρώτης όψεως, μοιάζει ανεξήγητη. Όμως το Ριάντ βλέπει με καχυποψία τις δράσεις της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στη Μέση Ανατολή.

Η Σαουδική Αραβία υποστήριξε την πραξικοπηματική ανατροπή της κυβέρνησης των Αδελφών Μουσουλμάνων, το 2013 στην Αίγυπτο. Σαουδική Αραβία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα θέλουν να ξεφορτωθούν τις «παρείσακτες δυνάμεις» στη Μέση Ανατολή, όπως το «αιρετικό» Ιράν ή την Τουρκία. Σε αυτές περιλαμβάνεται η Μουσουλμανική Αδελφότητα, η οποία έχει μετατραπεί σε «άτυπο παράρτημα» της «νεο-οθωμανικής» εξωτερικής πολιτικής της Άγκυρας.

Επομένως μία ενδεχόμενη στρατιωτική δράση της Δύσης κατά του Χαλίφα Χάφταρ πρέπει να αποκλειστεί. Σε αυτή την περίπτωση η Δύση δεν θα έρθει μόνο αντιμέτωπη με την Μόσχα, αλλά και με τα κυριότερα αραβικά κράτη. Εξάλλου ο Λίβυος στρατάρχης δεν της είναι άγνωστος. Στο πρόσφατο παρελθόν ο Χαλίφα Χάφταρ θεωρούνταν ο άνθρωπος της CIA στην Λιβύη, ενώ πρέπει να σημειώσουμε πως έχει λάβει και την αμερικανική υπηκοότητα.

Εάν καταφέρει και επικρατήσει στο πεδίο της μάχης η realpolitik υποχρεώνει την Δύση να έρθει σε συνεννόηση μαζί του. Στο κάτω κάτω, μοιάζει ο κατάλληλος άνθρωπος για να διαχειριστεί τη χαοτική κατάσταση που επικράτησε στην Λιβύη, μετά το 2011. Οι αντιδράσεις της Δύσης θα περιοριστούν σε ρητορικό επίπεδο. Πόσο μάλλον που, σε σχέση με τους μισθοφόρους του Ερντογάν, ο Λίβυος στρατάρχης μοιάζει πολύ καλλίτερος.

slpress