ΣΩΤΗΡΗΣ ΓΕΩΡΓΑΝΑΣ*
Πώς γίνεται άνθρωποι που ζούσαν όσο στεκόταν
το Τείχος του Βερολίνου, τόσο προσβλητικό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, να
υπερασπίζονται αποτυχημένα συστήματα όπως τον κεντρικό
σχεδιασμό-κουμμουνισμό; Συχνή απορία σε οικονομικοπολιτικές συζητήσεις
στην Ελλάδα, πάλι επίκαιρη αυτές τις μέρες που εορτάζεται η 28η επέτειος
της Επανένωσης των Γερμανιών. Οπως καταδεικνύει έρευνα που διεξάγεται
σε συνεργασία με το ΚΕΦίΜ, ο γρίφος του παράλογου φιλοκομμουνισμού
τελικά λύνεται απλά: για πολλούς Έλληνες, η μεγαλύτερη ίσως
κοινωνικοοικονομική καταστροφή του 20ού αι., απλά δεν συνέβη ποτέ.
Σύμφωνα με δημοφιλή έντυπα για πλατιά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας προ 1990, οι χώρες του κομμουνισμού είχαν δήθεν απαράμιλλη ευημερία και κοινωνική ειρήνη. Σε μέρες χωρίς διαδικτυακή ενημέρωση και λιγοστά τηλεοπτικά κανάλια, πλήθος δημοσιογράφοι στην Ελλάδα εκθείαζε τον κομμουνιστικό παράδεισο, είτε από ιδεοληπτική ανευθυνότητα είτε με το αζημίωτο, διαδίδοντας τη χονδροειδέστερη σοβιετική προπαγάνδα.
Τα σοβιετόφιλα ψεύδη δεν καταρρίφθηκαν ποτέ με τον συνήθη τρόπο, την επιμόρφωση των επόμενων γενεών σε αντικειμενικό μάθημα Ιστορίας, γιατί έως σήμερα οι Ελληνόπαιδες δεν διδάσκονται τα σημαντικότερα γεγονότα του περασμένου αιώνα, Β΄ Παγκόσμιο και Ψυχρό Πόλεμο. Η ιστορία για εμάς τελειώνει κάπου το 1936.
Τα ακρωτηριασμένα βιβλία Ιστορίας, σύμφωνα με την έρευνα που κάναμε σε νέους 20-35 ετών κυρίως υψηλού μορφωτικού επιπέδου, προκαλούν βαθιά άγνοια. Μόλις 28% αισθάνονται ότι ενημερώθηκαν επαρκώς στο σχολείο για την περίοδο 1950-2000, 40% δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν καλά τι εστί τείχος του Βερολίνου, μεγάλο ποσοστό δεν ξέρει πότε χτίστηκε ούτε με ακρίβεια δεκαετίας.
Λίγοι απαριθμούν με ακρίβεια τις κομμουνιστικές χώρες (33% αγνοούν τα δεινά της γειτονικής Βουλγαρίας, 63% αγνοούν ότι ο Κόκκινος Στρατός επέβαλε τον κομμουνισμό στην Πράγα!) ή κατανοούν επαρκώς την οικονομική στέρηση που έφερε, από Πολωνία έως Κίνα. Ούτε το 4% δεν μπορεί να διανοηθεί ότι η μέση αναμονή για αγορά μιας νέας ανατολικογερμανικής σακαράκας «Τραμπάντ» έφτανε 13 χρόνια!
Τώρα που η κυβέρνηση αναμορφώνει τη διδακτέα ύλη στα σχολεία, ίσως θέλει να λύσει αυτή τη φοβερή έλλειψη. Μια καθαρή ματιά στα ιστορικά δεδομένα του 1945-1990 θα δίδασκε ότι η κατάρα του κομμουνισμού κυριολεκτικά διέλυσε την Ανατολική Ευρώπη. Ως σπάνιο ιστορικό πείραμα, συνυπήρξαν δίπλα δίπλα δύο συστήματα οικονομικής διακυβέρνησης στη θέση προηγούμενης σχετικά ομοιογενούς χώρας. Στη Δυτική Γερμανία είχαμε ελεύθερες αγορές, στην Ανατολική Γερμανία κεντρικό σχεδιασμό.
Όσο συνυπήρξαν ελεύθερες αγορές και κομμουνισμός με ανοιχτά σύνορα στη Γερμανία, κάπου το 20% του πληθυσμού διέφυγε από τα μαρξιστικά πειράματα (3,5 εκατ., συνταρακτικό νούμερο που ούτε ένας στους τρεις νέους μαντεύει σχετικά σωστά)! Σε μόλις 15 χρόνια εφαρμογής, ο κομμουνισμός κατάφερε να προκαλέσει τέτοια αποστροφή στους μορφωμένους ανθρώπους που η Ανατολική Γερμανία κυριολεκτικά ξέμενε από γιατρούς, μηχανικούς, δασκάλους και επιστήμονες.
Το Τείχος χτίστηκε, τσιμεντένιο θηρίο ύψους 3,5 μ. με 116 φυλάκια, όχι για να κρατάει τους κατασκόπους των καπιταλιστών έξω όπως ισχυριζόταν η ανατολική προπαγάνδα (και αναμασούσαν ελληνικά έντυπα!) αλλά για να φυλακίσει τους Ανατολικογερμανούς. Χωρίς τείχος, ελεύθερους σκοπευτές και φρικτό καταναγκασμό, κινδύνευαν να αδειάσει η χώρα και να μείνουν οι μαρξιστές μόνοι με τις θεωρίες τους. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη καταδίκη των ακροαριστερών θεωριών από μια βόλτα στο Βερολίνο, ακόμα και σήμερα, τόσα χρόνια μετά την πτώση.
Η μελέτη της καθαρής ιστορικής αλήθειας, όμως, στα ελληνικά σχολεία, δεν διαλύει μόνο ακροαριστερές ιδεοληψίες αλλά και ακροδεξιές. Μελετώντας, θα κατανοήσει κάθε Έλληνας ότι από «τις Βουλγαρίες» δεν μας χωρίζουν ανώτερα γονίδια ή το πνεύμα του Μεγαλέξανδρου, αλλά η τύχη να γεννηθούμε από τη σωστή πλευρά του σιδηρού παραπετάσματος. Αμελητέο ποσοστό του δείγματος αναγνωρίζει ότι οι Βούλγαροι είχαν 14% υψηλότερο εισόδημα από τους Έλληνες το 1945, διαφορά που ανατράπηκε στο εντυπωσιακό 262% υπέρ της Ελλάδας το 1992! Πού να αναγνωρίσουμε ότι Τσέχοι και Πολωνοί που μας προσπερνούν σήμερα, κατάφεραν έναν πραγματικό άθλο επανόρθωσης από τα σοβιετικά ερείπια, τον οποίο πρέπει να σεβαστούμε, να αναλύσουμε και ίσως και να αντιγράψουμε;
Παρομοίως, η μελέτη της γερμανικής αποναζιστοποίησης, συμφιλίωσης με την ήπειρο και ευρωπαϊκής ενοποίησης θα δίδασκε τα παιδιά μας το ευρωπαϊκό ιδεώδες και τη θριαμβευτική επιτυχία που είναι η Ε.Ε. Θα μάθαιναν ότι η Ένωση δεν χρησιμεύει μόνο για ΕΣΠΑ και αγροτικές επιδοτήσεις, αλλά για να προσφέρει ελευθερία. Οσο γείτονές μας φυλακίζονταν από τον κομμουνισμό πίσω από τείχη και μέσα σε γκουλάγκ, εμείς γκρεμίζαμε τα σύνορα για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, ενοποιώντας μια ήπειρο ταχύτερα και βαθύτερα από οποιαδήποτε αντίστοιχη προσπάθεια έχουμε δει οπουδήποτε στον πλανήτη. Η μελέτη της Ιστορίας θα μας έφερνε επιτέλους στο ευρωπαϊκό παρόν. Ισως ακόμα και να περιόριζε και τα εκτρώματα που βλέπουμε όποτε διαφωνούμε με Γερμανούς αξιωματούχους.
Ας μπει, λοιπόν, ο κομμουνισμός στα σχολεία, σαν μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές του 20ού αι. και παράδειγμα προς αποφυγήν, όπως τον θεωρεί σύσσωμη η διεθνής επιστημονική κοινότητα. Αν βέβαια η κυβέρνηση σκοπεύει να αναζητήσει τη γνώμη των επιστημόνων, και όχι να αναμασήσει μύθους που έχουν ριζώσει βαθιά στην ελληνική Αριστερά. Για όσους φιλοκομμουνιστές δεν πείθονται, συστήνω μια βόλτα στο Βερολίνο. Θα βρούμε τρόπο να τους καλύψουμε τα έξοδα, αν έτσι απαλλαγούμε από τους μύθους του κρατισμού και σοβιετομανίας, έστω ασθμαίνοντας, τρεις δεκαετίες πίσω από την υπόλοιπη Ευρώπη.
* Ο κ. Σωτήρης Γεωργανάς είναι αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών στο City, Πανεπιστήμιο Λονδίνου και μέλος επιστημονικού συμβουλίου του ΚΕΦίΜ.
kathimerini
Σύμφωνα με δημοφιλή έντυπα για πλατιά στρώματα της ελληνικής κοινωνίας προ 1990, οι χώρες του κομμουνισμού είχαν δήθεν απαράμιλλη ευημερία και κοινωνική ειρήνη. Σε μέρες χωρίς διαδικτυακή ενημέρωση και λιγοστά τηλεοπτικά κανάλια, πλήθος δημοσιογράφοι στην Ελλάδα εκθείαζε τον κομμουνιστικό παράδεισο, είτε από ιδεοληπτική ανευθυνότητα είτε με το αζημίωτο, διαδίδοντας τη χονδροειδέστερη σοβιετική προπαγάνδα.
Τα σοβιετόφιλα ψεύδη δεν καταρρίφθηκαν ποτέ με τον συνήθη τρόπο, την επιμόρφωση των επόμενων γενεών σε αντικειμενικό μάθημα Ιστορίας, γιατί έως σήμερα οι Ελληνόπαιδες δεν διδάσκονται τα σημαντικότερα γεγονότα του περασμένου αιώνα, Β΄ Παγκόσμιο και Ψυχρό Πόλεμο. Η ιστορία για εμάς τελειώνει κάπου το 1936.
Τα ακρωτηριασμένα βιβλία Ιστορίας, σύμφωνα με την έρευνα που κάναμε σε νέους 20-35 ετών κυρίως υψηλού μορφωτικού επιπέδου, προκαλούν βαθιά άγνοια. Μόλις 28% αισθάνονται ότι ενημερώθηκαν επαρκώς στο σχολείο για την περίοδο 1950-2000, 40% δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν καλά τι εστί τείχος του Βερολίνου, μεγάλο ποσοστό δεν ξέρει πότε χτίστηκε ούτε με ακρίβεια δεκαετίας.
Λίγοι απαριθμούν με ακρίβεια τις κομμουνιστικές χώρες (33% αγνοούν τα δεινά της γειτονικής Βουλγαρίας, 63% αγνοούν ότι ο Κόκκινος Στρατός επέβαλε τον κομμουνισμό στην Πράγα!) ή κατανοούν επαρκώς την οικονομική στέρηση που έφερε, από Πολωνία έως Κίνα. Ούτε το 4% δεν μπορεί να διανοηθεί ότι η μέση αναμονή για αγορά μιας νέας ανατολικογερμανικής σακαράκας «Τραμπάντ» έφτανε 13 χρόνια!
Τώρα που η κυβέρνηση αναμορφώνει τη διδακτέα ύλη στα σχολεία, ίσως θέλει να λύσει αυτή τη φοβερή έλλειψη. Μια καθαρή ματιά στα ιστορικά δεδομένα του 1945-1990 θα δίδασκε ότι η κατάρα του κομμουνισμού κυριολεκτικά διέλυσε την Ανατολική Ευρώπη. Ως σπάνιο ιστορικό πείραμα, συνυπήρξαν δίπλα δίπλα δύο συστήματα οικονομικής διακυβέρνησης στη θέση προηγούμενης σχετικά ομοιογενούς χώρας. Στη Δυτική Γερμανία είχαμε ελεύθερες αγορές, στην Ανατολική Γερμανία κεντρικό σχεδιασμό.
Όσο συνυπήρξαν ελεύθερες αγορές και κομμουνισμός με ανοιχτά σύνορα στη Γερμανία, κάπου το 20% του πληθυσμού διέφυγε από τα μαρξιστικά πειράματα (3,5 εκατ., συνταρακτικό νούμερο που ούτε ένας στους τρεις νέους μαντεύει σχετικά σωστά)! Σε μόλις 15 χρόνια εφαρμογής, ο κομμουνισμός κατάφερε να προκαλέσει τέτοια αποστροφή στους μορφωμένους ανθρώπους που η Ανατολική Γερμανία κυριολεκτικά ξέμενε από γιατρούς, μηχανικούς, δασκάλους και επιστήμονες.
Το Τείχος χτίστηκε, τσιμεντένιο θηρίο ύψους 3,5 μ. με 116 φυλάκια, όχι για να κρατάει τους κατασκόπους των καπιταλιστών έξω όπως ισχυριζόταν η ανατολική προπαγάνδα (και αναμασούσαν ελληνικά έντυπα!) αλλά για να φυλακίσει τους Ανατολικογερμανούς. Χωρίς τείχος, ελεύθερους σκοπευτές και φρικτό καταναγκασμό, κινδύνευαν να αδειάσει η χώρα και να μείνουν οι μαρξιστές μόνοι με τις θεωρίες τους. Δεν υπάρχει μεγαλύτερη καταδίκη των ακροαριστερών θεωριών από μια βόλτα στο Βερολίνο, ακόμα και σήμερα, τόσα χρόνια μετά την πτώση.
Η μελέτη της καθαρής ιστορικής αλήθειας, όμως, στα ελληνικά σχολεία, δεν διαλύει μόνο ακροαριστερές ιδεοληψίες αλλά και ακροδεξιές. Μελετώντας, θα κατανοήσει κάθε Έλληνας ότι από «τις Βουλγαρίες» δεν μας χωρίζουν ανώτερα γονίδια ή το πνεύμα του Μεγαλέξανδρου, αλλά η τύχη να γεννηθούμε από τη σωστή πλευρά του σιδηρού παραπετάσματος. Αμελητέο ποσοστό του δείγματος αναγνωρίζει ότι οι Βούλγαροι είχαν 14% υψηλότερο εισόδημα από τους Έλληνες το 1945, διαφορά που ανατράπηκε στο εντυπωσιακό 262% υπέρ της Ελλάδας το 1992! Πού να αναγνωρίσουμε ότι Τσέχοι και Πολωνοί που μας προσπερνούν σήμερα, κατάφεραν έναν πραγματικό άθλο επανόρθωσης από τα σοβιετικά ερείπια, τον οποίο πρέπει να σεβαστούμε, να αναλύσουμε και ίσως και να αντιγράψουμε;
Παρομοίως, η μελέτη της γερμανικής αποναζιστοποίησης, συμφιλίωσης με την ήπειρο και ευρωπαϊκής ενοποίησης θα δίδασκε τα παιδιά μας το ευρωπαϊκό ιδεώδες και τη θριαμβευτική επιτυχία που είναι η Ε.Ε. Θα μάθαιναν ότι η Ένωση δεν χρησιμεύει μόνο για ΕΣΠΑ και αγροτικές επιδοτήσεις, αλλά για να προσφέρει ελευθερία. Οσο γείτονές μας φυλακίζονταν από τον κομμουνισμό πίσω από τείχη και μέσα σε γκουλάγκ, εμείς γκρεμίζαμε τα σύνορα για εκατοντάδες εκατομμύρια ανθρώπους, ενοποιώντας μια ήπειρο ταχύτερα και βαθύτερα από οποιαδήποτε αντίστοιχη προσπάθεια έχουμε δει οπουδήποτε στον πλανήτη. Η μελέτη της Ιστορίας θα μας έφερνε επιτέλους στο ευρωπαϊκό παρόν. Ισως ακόμα και να περιόριζε και τα εκτρώματα που βλέπουμε όποτε διαφωνούμε με Γερμανούς αξιωματούχους.
Ας μπει, λοιπόν, ο κομμουνισμός στα σχολεία, σαν μία από τις μεγαλύτερες καταστροφές του 20ού αι. και παράδειγμα προς αποφυγήν, όπως τον θεωρεί σύσσωμη η διεθνής επιστημονική κοινότητα. Αν βέβαια η κυβέρνηση σκοπεύει να αναζητήσει τη γνώμη των επιστημόνων, και όχι να αναμασήσει μύθους που έχουν ριζώσει βαθιά στην ελληνική Αριστερά. Για όσους φιλοκομμουνιστές δεν πείθονται, συστήνω μια βόλτα στο Βερολίνο. Θα βρούμε τρόπο να τους καλύψουμε τα έξοδα, αν έτσι απαλλαγούμε από τους μύθους του κρατισμού και σοβιετομανίας, έστω ασθμαίνοντας, τρεις δεκαετίες πίσω από την υπόλοιπη Ευρώπη.
* Ο κ. Σωτήρης Γεωργανάς είναι αναπληρωτής καθηγητής Οικονομικών στο City, Πανεπιστήμιο Λονδίνου και μέλος επιστημονικού συμβουλίου του ΚΕΦίΜ.
kathimerini
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου