Είναι η ελευθερία, ηλίθιε!

Του Κώστα Στούπα 

  Με την φράση είναι η οικονομία, ηλίθιε! είχε κερδίσει ο Μπιλ Κλίντον τις πρώτες εκλογές. Στην περίπτωση της Ελλάδας για τη λύση του προβλήματος χρεοκοπίας ισχύει η παράφραση: Είναι η ελευθερία, ηλίθιε!

Η Ελλάδα μοιάζει με την τελευταία σοβιετικού τύπου οικονομία στην Ευρώπη η οποία είναι αναπόφευκτο να καταρρεύσει όπως οι άλλες οι πραγματικές σοβιετικές οικονομίες και χώρες στις αρχές της δεκαετίας του ’90.

Στην αρχή αυτής της κρίσης, από αυτήν τη στήλη υποστηρίζαμε ότι αν δεν γίνουν οι μεταρρυθμίσεις στο τέλος της κρίσης θα έχουμε μισθούς και συντάξεις Βουλγαρίας και θα μιλάμε για Έλληνες λαθρομετανάστες στα Βαλκάνια... Παρά τρίχα πέρυσι το καλοκαίρι αποφύγαμε το ενδεχόμενο μαζικής λαθρομετανάστευσης Ελλήνων, αλλά δεν έχουμε αποφύγει το διογκούμενο κύμα μετανάστευσης.

Σήμερα πλησιάζουμε μισθούς και συντάξεις Βουλγαρίας και περί τους 500.000 Έλληνες, το πιο δυναμικό και εξειδικευμένο προσωπικό, έχουν φύγει στο εξωτερικό. Ένα σημαντικό μέρος αυτών έχουν κατευθυνθεί σε βαλκανικές χώρες όπως η Βουλγαρία και η Ρουμανία όπου καίτοι χώρες ακόμα φτωχότερες ακολουθούν αντίστροφη πορεία σε σχέση με την  Ελλάδα.  Δεν αυξάνουν τους φόρους και πραγματοποιούν μεταρρυθμίσεις που απελευθερώνουν την οικονομία προσελκύοντας επενδύσεις.

Η ιδεοληπτική "παλαβομάρα" της ελληνικής αριστεράς π.χ. να μην επιτρέψει τη λειτουργία μη κρατικών πανεπιστημίων τα τελευταία 20-30 χρόνια έχει αναγκάσει εκατοντάδες χιλιάδες ελληνόπουλα να σπουδάζουν στο εξωτερικό.

Έτσι δεν έδιωξε απλά πολύτιμους πόρους από τη χώρα με την εξαγωγή συναλλάγματος και ανθρώπων, αλλά στέρησε και τα έσοδα από τη δυνατότητα προσέλκυσης ξένων σπουδαστών.

Τα τελευταία χρόνια οι γειτονικές βαλκανικές χώρες έχουν ανεβάσει το επίπεδο των πανεπιστημιακών σπουδών και προσελκύουν χιλιάδες ξένους φοιτητές μεταξύ των οποίων και Έλληνες.

Ο ελληνικός παραγωγικός ιστός μετά τη δεκαετία του ’70 διαλύεται και  η οικονομία και η χώρα χωρίς τις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις θα είχε χρεοκοπήσει από τα μέσα της δεκαετίας του ’80.

Η ελληνική οικονομία δεν ακολούθησε το κύμα ιδιωτικοποιήσεων και απελευθέρωσης των δυτικών οικονομιών στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Αντ' αυτού η άνοδος του Ανδρέα Παπανδρέου στην εξουσία οδήγησε στα άκρα τις σοσιαλιστικές εθνικοποιήσεις που εγκαινίασε στη μεταπολίτευση ο Κωνσταντίνος Καραμανλής. Η σημερινή χρεωκοπία και "σοβιετο-βουλγαροποίηση" της χώρας έχει τις ρίζες της σε εκείνη την περίοδο.

Οι επιδοτήσεις και τα φθηνά δάνεια που εξασφάλισε η Ευρώπη και το ευρώ απλώς μετέθεσαν το χρόνο της χρεοκοπίας και της κατάρρευσης.

Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ μετά το 2015 αποτελεί απλά την πιο αυθεντική έκφραση του κρατικοδίαιτου μοντέλου της μεταπολίτευσης, όπου για να κάνει κάποιος καριέρα στο δημόσιο ή ιδιωτικό τομέα, μετρούσε περισσότερο η κομματική του ένταξη παρά οι ικανότητες, όπως ακριβώς στο σοβιετικό σύστημα. Εκεί είχαν μόνο ένα κόμμα που εξασφάλιζε την πρόσβαση, εδώ είχαμε 3-4.

Η μεγάλη διαφθορά και φοροδιαφυγή που χαρακτηρίζει την Ελλάδα είναι αποτέλεσμα του μεγάλου, πελατειακού και ως εκ τούτου μη αποτελεσματικού κράτους. Αν το ελληνικό κράτος δεν ξεθεμελιωθεί και αντικατασταθεί από κάτι μικρότερο και αποτελεσματικότερο, η χώρα θα καταρρεύσει σύντομα και δεν θα καταφέρει να αποφύγει μια εθνική καταστροφή που ενδέχεται να είναι η μεγαλύτερη στα 200 χρόνια της ύπαρξής της.

Η ελληνική χρεωκοπία του 2010 έχει τις ρίζες της στη σοσιαλιστικοποίηση και τους περιορισμούς της οικονομικής ελευθερίας που ξεκίνησε στη δεκαετία του ’70 και επιταχύνθηκε μετά τη δεκαετία του ’80.

Η οικονομική ελευθερία αποτελεί βασικό προαπαιτούμενο για την οικονομική ευημερία, αλλά και την πολιτική ελευθερία και τη δημοκρατία. Είναι χαρακτηριστικό πως στο σύνταγμα του ’74 η προστασία της περιουσίας δεν είναι τόσο αυστηρή όσο στα παλιότερα μεταπολεμικά συντάγματα.

Η πτώση της οικονομικής ελευθερίας...

Ο Fred McMahon του Ινστιτούτου Frazer παρουσίασε πριν λίγες μέρες σε μια κλειστή εκδήλωση του ΚΕΦΙΜ και του δικτύου Atlas μια ενδιαφέρουσα μελέτη για την ελληνική κρίση ως αίτιο της μείωσης της οικονομικής Ελευθερίας και της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας τις τελευταίες δεκαετίες.  Ο ίδιος πιστεύει πως η βελτίωση του κλίματος οικονομικής ελευθερίας μπορεί να μετατρέψει την Ελλάδα σε μια οικονομική τίγρη.

Η οικονομική ελευθερία αποτελεί βασικό συστατικό της οικονομικής ευημερίας και της πολιτικής ελευθερίας. Οι αναλογίες που αποδεικνύουν τα δεδομένα είναι εκπληκτικές.

α) Τι είναι οικονομική Ελευθερία

Ο βαθμός οικονομικής Ελευθερίας μιας χώρας εξαρτάται από τα εξής δεδομένα:

-Το μέγεθος του κράτους και το ύψος της φορολογίας

-Την προστασία της ατομικής ιδιοκτησίας και την καλή εφαρμογή των νόμων

-Το Υγιές νόμισμα

-Την ποιότητα των εμπορικών ρυθμίσεων και τους δασμούς.

-Τις ρυθμίσεις που αφορούν το επιχειρείν, την αγορά εργασίας και τις αγορές κεφαλαίου.

Οι δείκτες της οικονομικής ελευθερίας βγαίνουν από τη βαθμολόγηση των παραπάνω δεδομένων.

β) Ελευθερία και ευημερία...

Ένας μύθος της αριστεράς είναι πως η οικονομική ελευθερία κάνει τους πλούσιους πλουσιότερους και τους φτωχούς φτωχότερους.  Τα στοιχεία από τις 150 περίπου χώρες που είναι στο δείγμα του Ινστιτούτου Frazer αποδεικνύουν το ακριβώς αντίθετο. Το φτωχότερο 10% μιας κοινωνίας  έχει υψηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα ανάλογα με το βαθμό οικονομικής ελευθερίας της χώρας στην οποία ζει.

Επίσης οι χώρες που έχουν υψηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα είναι αυτές που έχουν υψηλότερη θέση στην κατάταξη παγκοσμίως από άποψη οικονομικής ελευθερίας.

γ) Ανταγωνιστικότητα και φτώχεια...

Η Ελλάδα στη δεκαετία του ’70 ήταν μεταξύ των 30 πιο ανταγωνιστικών οικονομιών του κόσμου. Αυτό της εξασφάλισε να είναι και μεταξύ των 30 πλουσιότερων χωρών. Σταδιακά μετά η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας έπεσε στην 90η θέση. Για κάποια χρόνια κράτησε τη θέση μεταξύ των 30 πλουσιότερων χωρών αλλά σταδιακά άρχισε να πέφτει.

Την περίοδο της κρίσης της χρεωκοπίας τα τελευταία χρόνια αντί να βελτιωθεί η ανταγωνιστικότητα της ελληνικής οικονομίας έχει επιδεινωθεί. Από την 61η θέση του 2007 βρεθήκαμε στην 96η το 2012-13 για να σηκωθούμε στη συνέχεια επί Σαμαρά και να ανακοπεί η βελτίωση επί ΣΥΡΙΖΑ παρά την εφαρμογή των μνημονίων.

Τα τελευταία χρόνια μείωσης της ανταγωνιστικότητας και της οικονομικής ελευθερίας δήθεν για την προστασία των πιο αδύναμων μέσω της αδυσώπητης φορολόγησης, το εισόδημα του φτωχότερου 10% του πληθυσμού έπεσε ραγδαία. Αυτό δείχνει πως δεν είναι η αναδιανομή μέσω φορολόγησης αλλά η προσέλκυση επενδύσεων που βοηθάει όλους να ζουν καλλίτερα άρα και τους φτωχότερους.

δ) Ελευθερία και ευημερία Νο2...

Η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ μεταξύ όλων των άλλων υπόσχονταν και την εγγύηση του βασικού μισθού στα 750 ευρώ. Ο βασικός μισθός σήμερα έχει πέσει χαμηλότερα. Το ύψος του μισθού σε μια οικονομία εξαρτάται από το βαθμό οικονομικής ελευθερίας και ανταγωνιστικότητας της οικονομίας.

Η Ιρλανδία ενώ είχε χαμηλότερο κατά κεφαλή εισόδημα από την Ελλάδα μέχρι τη δεκαετία του ’80 μετά τις μεταρρυθμίσεις της δεκαετίας του ’80 και τη μείωση των φόρων κατάφερε να ξεπεράσει την Ελλάδα. Η οικονομική ελευθερία στην Ιρλανδία εξασφάλισε τη μικρότερη διάρκεια και ένταση της κρίσης.

ε) Οικονομική Ελευθερία = Πολιτική Ελευθερία

Οι χώρες που είναι υψηλότερα στην κατάταξη του παγκόσμιου δείκτη οικονομικής ελευθερίας είναι και υψηλότερα στην κατάταξη πολιτικής ελευθερίας. Μάλιστα όσο υψηλότερα είναι σε σχέση με την οικονομική ελευθερία τόσο υψηλότερα είναι σε σχέση με τις πολιτικές ελευθερίας και την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων.