7 Μαρ 2016

Γιατί 340 Ελληνικές επιχειρήσεις την ημέρα, πάνε στη Βουλγαρία

Ο βασικός λόγος που φεύγουν οι Έλληνες για τη Βουλγαρία, δεν είναι μόνο το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς, αλλά οι απλούστερες διαδικασίες αδειοδότησης και το σταθερό φορολογικό σύστημα.  
     «...Υπάρχει ένα φάσμα πλεονεκτημάτων για να δραστηριοποιηθεί μια ελληνική επιχείρηση σε χώρες όπως η Κύπρος ή η Βουλγαρία. 
       Χαμηλός φορολογικός συντελεστής 10% έως 12,5% για τον βασικό φόρο και λίγο υψηλότερος για τη φορολόγηση μερισμάτων, σταθερό φορολογικό περιβάλλον, ευκολότερη δανειοδότηση από τις τράπεζες, χαμηλό κόστος παραγωγής και απλούστερες διαδικασίες αδειοδότησης για επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην βιομηχανική παραγωγή», λέει ο Χρίστος Σερέτης λογιστής, φοροτεχνικός, με έδρα την Αθήνα. 
      Σε τρεις ώρες έχεις εταιρία 
      «...Εννέα το πρωί είσαι εκεί, στις δώδεκα το μεσημέρι υπάρχει η εταιρία σου, σε 7 εργάσιμες βγαίνει το ΑΦΜ σου και εγγράφεσαι στο εμπορικό μητρώο και μέσα σε 10 μέρες με δύο εβδομάδες από το πρώτο σου ταξίδι, μπορείς να τιμολογήσεις. 
      Στη Βουλγαρία το κράτος λειτουργεί πολύ καλλίτερα. Δεν υπάρχει «γρηγορόσημο». 
       Ξέρεις ότι συγκεκριμένη ημερομηνία θα μπει στο λογαριασμό σου η επιστροφή του ΦΠΑ, δεν έρχεται να σε ελέγξει κανείς, γιατί όλα γίνονται ηλεκτρονικά. 
      Δεν πας στην εφορία. Ούτε καν ξέρεις πού είναι η εφορία, καθώς ο έλεγχος γίνεται κάθε φορά και σε διαφορετικό φορολογικό κατάστημα. Με λίγα λόγια σε αφήνουν στην ησυχία σου να δουλέψεις και σε διευκολύνουν όσο μπορούν...», αναφέρει ο κ. Ελευθεριάδης, επιχειρηματίας στο Πετρίτσι. 
       Ο πρόεδρος του ΕΒΕΑ κ. Κωνσταντίνος Μίχαλος, επιβεβαιώνει την τάση αύξησης μεταφοράς έδρας ελληνικών επιχειρήσεων στη Βουλγαρία, αλλά κυρίως το άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού από πολλές ελληνικές επιχειρήσεις και όπως λέει: «είναι πολύ ανησυχητικό, από την άποψη ότι υπάρχουν πολύ μεγάλες εκροές από το τραπεζικό σύστημα της Ελλάδας, λόγω των capital controls». 
       Πόσος είναι ο μισθός Βουλγαρίας 
      Στην Ελλάδα, με την κρίση και τα απανωτά μνημόνια, ακούμε συχνά ότι «θα φτάσουμε κάποια στιγμή να έχουμε μισθούς Βουλγαρίας». 
      Πού βρίσκονται όμως στ` αλήθεια οι μισθοί Βουλγαρίας και είναι άραγε τόσο χαμηλότερο το εργατικό κόστος; 
       «...Στη Βουλγαρία υπάρχουν στην ουσία δύο μισθολογικές ζώνες. Στον Βορρά οι μισθοί είναι από 400 έως 600 ευρώ, ενώ στο Νότο από 200 έως 300, κάτι που σημαίνει και χαμηλότερες ασφαλιστικές εισφορές. Ωστόσο, η Βουλγαρία μειονεκτεί σε σχέση με την Ελλάδα στο προσωπικό. 
      Δύσκολα βρίσκεις ειδικευμένο προσωπικό και θα πρέπει να επενδύσεις σε αυτό. 
      Αντίθετα, στην Ελλάδα οι εργαζόμενοι έχουν πολύ υψηλότερο επίπεδο εκπαίδευσης και κατάρτισης» λέει ο κ. Ελευθεριάδης. 
     Άλλος Έλληνας επιχειρηματίας -που δεν θέλει να κατονομαστεί-, είπε χαρακτηριστικά, ότι στην Ελλάδα παίρνεις 50 βιογραφικά για να προσλάβεις δύο άτομα και δεν ξέρεις ποιόν να διαλέξεις. Στη Βουλγαρία παίρνεις 100 βιογραφικά και αυτά που αξίζουν είναι μετρημένα στα δάχτυλα του ενός χεριού. 
      «...Το εργατικό κόστος δεν είναι βασικός παράγοντας για να φύγει μια επιχείρηση από την Ελλάδα. Γνωρίζουμε πολύ καλά από την εμπειρία μας, ότι μια επιχείρηση μπορεί πλέον να απορροφήσει το επιπλέον εργατικό κόστος. Αν ήταν το εργατικό κόστος ανασταλτικός παράγοντας για έναν επιχειρηματία, χώρες όπως η Γερμανία ή η Αγγλία, δεν θα είχαν τόσο μεγάλη βιομηχανία...» τονίζει ο κ. Σερέτης. 
      Με τη γνώμη αυτή φαίνεται να συμφωνεί και ο κ. Μίχαλος, που είπε χαρακτηριστικά ότι «δεν είναι το πρόβλημα οι μισθοί, διότι αν μειώσεις τους μισθούς, μειώνεις τη δύναμη της εσωτερικής αγοράς. Μια επιχείρηση αν δεν εξασφαλίσει το 40% με 45% της διάθεσης των προϊόντων της στην εσωτερική αγορά της χώρας που πρόκειται να δραστηριοποιηθεί, δεν θα μπορέσει να ανταπεξέλθει. 
       Στη Βουλγαρία με μισθούς 200 και 220 ευρώ, καταλαβαίνετε ότι η εσωτερική αγορά δεν είναι ισχυρή και γι αυτό δεν έχουμε δει μέχρι στιγμής μεγάλες επενδύσεις στη γείτονα». 
      Θα πρέπει να πούμε ότι αναφορικά με την εσωτερική αγορά της Βουλγαρίας σε σχέση με την Ελλάδα, ο κ. Μίχαλος έχει δίκιο. 
     Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε ισοτιμία αγοραστικής δύναμης στην Ελλάδα, είναι υψηλότερο από αυτό της Βουλγαρίας (26.000 δολάρια έναντι 15.000 δολάρια αντίστοιχα – στοιχεία ΔΝΤ). Άρα, ισχυρότερη αγορά. Μόνο που θα πρέπει να επισημάνουμε ότι την τελευταία τετραετία το κατά κεφαλή ΑΕΠ στην Ελλάδα παραμένει σχεδόν σταθερό, ενώ στη Βουλγαρία, σύμφωνα με τις ετήσιες εκθέσεις του ΔΝΤ, αυξάνεται συνεχώς. 
        Με λίγα λόγια, η ψαλίδα κλείνει. 
      Επιπλέον σύμφωνα με τον κ. Ελευθεριάδη, μεγάλο κομμάτι των ελληνικών επιχειρήσεων που κατευθύνονται στη Βουλγαρία έχουν εξαγωγικό προσανατολισμό. 
       Με λίγα λόγια, το βουλγαρικό μοντέλο σε λίγα χρόνια θα είναι πολύ πιο ελκυστικό από το ελληνικό, καθώς το ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς θα προσφέρει και καλλίτερες υπηρεσίες, αλλά και ισχυρότερη εσωτερική αγορά. 
       Μαζική φυγή μετά τα capital controls 
     Πρόσφατα ο βουλγαρικός τύπος δημοσίευσε μία είδηση σύμφωνα με την οποία από την έναρξη των capital controls στην Ελλάδα, έχουν ανοίξει μητρώο στη Βουλγαρία περίπου 60.000 ελληνικές επιχειρήσεις. 
       Προσοχή να μη γίνουν παρανοήσεις. Όχι ότι έχουν φύγει 60.000 επιχειρήσεις, αλλά ότι απλά έχουν ανοίξει μητρώο και προφανώς τραπεζικό λογαριασμό. 
       Το νούμερο είναι πολύ μεγάλο πάντως, αν όντως είναι αλήθεια. 
      «...Ακούσαμε και εμείς αυτό το νούμερο, αλλά δεν είμαστε σε θέση να το επιβεβαιώσουμε» μας λέει ο κ. Μίχαλος. «...Τώρα, ότι κάποιες χιλιάδες επιχειρήσεων, ειδικότερα στη βόρειο Ελλάδα, έχουν σπεύσει στη Βουλγαρία για άνοιγμα τραπεζικού λογαριασμού, αυτό πράγματι συμβαίνει, είναι νόμιμο και αυτό που θα πρέπει να γίνει σε σχέση με την ελληνική αγορά, είναι να λήξει όσο το δυνατό γρηγορότερα αυτή η περιπέτεια με το τραπεζικό μας σύστημα», συμπληρώνει. 
      Ο κ. Ελευθεριάδης έχοντας προσωπική εμπειρία από τη Βουλγαρία, δίνει μια εικόνα κάπως διαφορετική: 
       «Το ερώτημα δεν είναι πόσες εταιρίες ανοίγουν μητρώο στη Βουλγαρία. Τα νούμερα που ακούμε έχουν λίγη σημασία. Για να καταλάβουμε τι ακριβώς συμβαίνει στη γείτονα, θα πρέπει να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. 
      Οι Έλληνες πήγαν στη Βουλγαρία σε τρία κύματα. 
       Το πρώτο ξεκίνησε το 1996 και πολλοί από αυτούς συνεχίζουν σήμερα τη δραστηριότητά τους στο βορρά. 
       Το δεύτερο κύμα ξεκίνησε το 2008 και σε αυτό το κύμα οι περισσότεροι πήγαν για άλλους λόγους, πλην της επιχειρηματικής δραστηριότητας όπως προαναφέραμε, και τώρα έρχεται το νέο κύμα, στο οποίο όμως υπάρχουν άνθρωποι με μεγάλη οικονομική επιφάνεια, που είναι αποφασισμένοι να δουλέψουν και να επενδύσουν. 
       Το σημαντικό δεν είναι πόσοι έρχονται, αλλά πόσοι θα μείνουν. 
       Γιατί ακόμη και από αυτό το κύμα Ελλήνων, πολλοί θέλουν απλά να ανοίξουν ένα λογαριασμό να έχουν τα λεφτά τους ή θέλουν να πάρουν ένα αυτοκίνητο ή απλά θέλουν να πληρώνουν την ασφάλειά τους, η οποία είναι μόλις 65 ευρώ το μήνα, για να πάρουν κάποια στιγμή μια σύνταξη. 
       Θα σας δώσω ένα παράδειγμα από το Πετρίτσι, την πόλη στην οποία εγώ έχω έδρα. 
       Κάθε μέρα κατά μέσο όρο ανοίγουν 7 νέες επιχειρήσεις από Έλληνες. Η πόλη έχει 17 Έλληνες λογιστές και εγώ τουλάχιστον γνωρίζω πάνω από 30 Βούλγαρους λογιστές που δουλεύουν αποκλειστικά για ελληνικές εταιρίες. 
      Για να σας δώσω μια τάξη μεγέθους, το Πετρίτσι είναι μια μικρή κωμόπολη 30.000 κατοίκων. 
    Φανταστείτε τι γίνεται στην υπόλοιπη Βουλγαρία. Επαναλαμβάνω όμως. Δεν σημαίνει ότι όλοι αυτοί κάνουν μπίζνες ή θα μείνουν να δραστηριοποιηθούν...». 
      Ωστόσο, θα πρέπει να προσθέσουμε, ότι και μόνο το ότι ανοίγουν λογαριασμό ή μητρώο στη Βουλγαρία, αυτό αυτομάτως σημαίνει εκροή χρημάτων από την ελληνική αγορά και το ελληνικό τραπεζικό σύστημα. 
      Τις πρώτες δέκα μέρες των capital controls, λέει ο κ. Ελευθεριάδης, οι ουρές από Έλληνες έξω από τις βουλγαρικές τράπεζες ήταν μεγαλύτερες από τις ουρές στην Ελλάδα. 
      Κάποια στιγμή μάλιστα, κάποιες τράπεζες τοιχοκόλλησαν ανακοίνωση που έγραφε «Σας παρακαλούμε μη φέρνεται τα χρήματα σε τσάντες. Να μας τα φέρνετε σε δεσμίδες». 
       Δεν νομίζω πια ότι θα επιστρέψω στην Ελλάδα 
      Σκέφτεστε να γυρίσετε κάποια στιγμή πίσω στην Ελλάδα και τι θα θέλατε από τις ελληνικές κυβερνήσεις να γίνει ώστε να επιστρέψετε κ. Ελευθεριάδη; 
       «Εγώ έφυγα από την Ελλάδα πριν 5 χρόνια, κατεστραμμένος. Σχεδόν κυνηγημένος, όπως χιλιάδες άλλοι μικροί και μεσαίοι επιχειρηματίες. Κατάφερα να αρχίσω από το μηδέν σε μία χώρα δύσκολη, αλλά που με βοήθησε. 
       Λίγους μήνες μετά την εγκατάστασή μου στο Πετρίτσι, με κάλεσε ο δήμαρχος της πόλης για να με ευχαριστήσει που διάλεξα την πόλη του για τη δουλειά μου και για το ότι θα δώσω δουλειά σε ντόπιους. 
         Στη Βουλγαρία δεν έχω να φοβάμαι τίποτα από το κράτος. 
        Ξέρω πόσο φόρο θα πληρώσω, πότε θα τον πληρώσω, μέχρι και τί σύνταξη θα πάρω. Το αν θα γυρίσω, είναι μεγάλη κουβέντα. 
        Κατά την άποψή μου λίγοι θα γυρίσουν, καθώς μετά από τόσο αγώνα, επενδύσεις και σκληρή δουλειά και μάλιστα σε μία χώρα όπου κατάφερες να γίνεις αποδεκτός και να μάθεις να λειτουργείς, δύσκολα τα παρατάς. 
        Αν ρωτάτε εμένα, εγώ δεν νομίζω ότι θα γυρίσω. 
        Η Βουλγαρία μου προσφέρει πολύ καλλίτερο περιβάλλον από την Ελλάδα για την επιχείρηση μου. 
       Πολλοί από αυτούς που έρχονται σήμερα για να ανοίξουν μόνο λογαριασμό τραπέζης, όταν βλέπουν πώς λειτουργεί το σύστημα, κάνουν έδρα και ξεκινούν δραστηριότητα. 
        Σήμερα το περιβάλλον στη Βουλγαρία είναι πολύ πιο ευνοϊκό. Σήμερα η Βουλγαρία έχει ΕΣΠΑ, ανοίγει καινούργιος δρόμος προς την Ευρώπη μέσω Σερβίας, που σημαίνει θα γίνουν ευκολότερες οι εξαγωγές, είναι πάρα πολύ εύκολη η πρόσβαση στις πρώτες ύλες, άρα όσοι άνθρωποι στα αλήθεια παράγουν, βρίσκουν επενδυτικές ευκαιρίες. 
        Τι θα πρέπει να κάνει η Ελλάδα; Να αντιγράψει τη Βουλγαρία στον τρόπο λειτουργίας του κράτους και στο φορολογικό σύστημα». 
        Στοιχεία 
       Σύμφωνα με τη βουλγαρική υπηρεσία Εμπορικού Μητρώου, το 2014 δραστηριοποιούνταν στη χώρα 11.000 εταιρίες έναντι 9.000 το 2013 και φέτος ο αριθμός εκτιμάται ότι θα ανέβει στις 14.000. Σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στη Σόφια, η ελληνική επιχειρηματική παρουσία στην Βουλγαρία, έχει δημιουργήσει πάνω από 80.000 θέσεις εργασίας. 
         Η θέση της χώρας στην Παγκόσμια κατάταξη το 2016 
         Στην εφετινή κατάταξη της Παγκόσμιας Τράπεζας με βάση την ευκολία ίδρυσης και λειτουργίας των επιχειρήσεων (Doing Business 2016) η Ελλάδα καταλαμβάνει την 60η θέση σε σύνολο 189 χωρών. Η Βουλγαρία από την άλλη, βρίσκεται στην 38η θέση. 
        Οι επιδόσεις της Βουλγαρίας στον τομέα της προσέλκυσης επενδύσεων βελτιώθηκαν σημαντικά μετά το 2008, οπότε προχώρησε σε συγκεκριμένες παρεμβάσεις εστιάζοντας στη διευκόλυνση και προστασία των επενδυτών. 
       Δεν είναι τυχαίο πως η Παγκόσμια Τράπεζα κατατάσσει τη Βουλγαρία στη 14η θέση σε σύνολο 189 χωρών, στο ζήτημα της προστασίας των μετόχων μειοψηφίας, καθώς και στα δικαιώματα των μετόχων, στην εταιρική διακυβέρνηση και στις απαιτήσεις εταιρικής διαφάνειας που μειώνουν τον κίνδυνο κατάχρησης. Η Ελλάδα είναι 47η στη σχετική κατάταξη. 
        Η Βουλγαρία είναι 20η διεθνώς στην ευκολία του εξωτερικού εμπορίου, 28η στην χορήγηση πιστώσεων, 42η στην επίλυση θεμάτων αφερεγγυότητας (πτωχεύσεις) και 51η στην δανειοδότηση κατασκευαστικών εργασιών. 
      Η Ελλάδα είναι 27η διεθνώς στην ευκολία του εξωτερικού εμπορίου, 79η στη χορήγηση πιστώσεων, 54η στην επίλυση θεμάτων αφερεγγυότητας (πτωχεύσεις) και 60η στη δανειοδότηση κατασκευαστικών εργασιών. 
         Οι σχετικές ευκολίες που προσφέρει η βουλγαρική οικονομία στις εταιρείες, δεν προσμετρούν το μεγαλύτερο από όλα τα πλεονεκτήματα της, τον εταιρικό φόρο 10%. Ο οποίος μαζί με το φόρο μερισμάτων ή ιδιωτικοποίησης κερδών, ανέρχεται στο 15% συνολικά. Αυτό το τελευταίο στοιχείο οδηγεί πολλές ελληνικές επιχειρήσεις να μετακομίζουν από την Ελλάδα στη Βουλγαρία. 
        Μόνο από τον Ιούλιο 2015 έως και σήμερα, περισσότερες από 60.000 ελληνικές επιχειρήσεις μετέφεραν τις εργασίες τους στη Βουλγαρία, πολλές δε εξ αυτών είναι «εταιρείες σφραγίδα», ήτοι, δεν έχουν γραφεία, προσωπικό και καμμιά δραστηριότητα στη Βουλγαρία, πλην της τιμολόγησης και μεταφοράς ανύπαρκτου κόστους στην Ελλάδα. 
       Το κόστος ίδρυσης και σύστασης μια τέτοιας επιχειρήσεις με τη μορφή "Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης" (μετοχικό κεφάλαιο 1 ευρώ) ανέρχεται σήμερα σε 1.500 ευρώ, ήτοι τρείς φορές μεγαλύτερο από ότι ήταν το 2012. 
       Το δε κόστος συντήρησης περιλαμβανομένων των δαπανών ασφάλισης και του κόστους υπηρεσιών τιμολόγησης, ανέρχεται μεταξύ 350-500 ευρώ, ανάλογα με τον αριθμό των ασφαλισμένων στον βουλγαρικό ΟΑΕΕ. 
        Σύμφωνα με στοιχεία των Βουλγαρικών αρχών, σε μια ημέρα αιχμής μπορεί να ιδρυθούν ακόμη και 340 ελληνικών συμφερόντων επιχειρήσεις στη γείτονα χώρα, κάτι που συνεπάγεται κέρδος 510.000 ημερησίως για το βουλγαρικό Δημόσιο και τους διαμεσολαβούντες στη διαδικασία. 
 EyeDoll