Στο βιβλίο του «Εκπαίδευση: ελεύθερη επιλογή ή μία γάτα που γαβγίζει» ο Τάσος Αβραντίνης παρουσιάζει τα πρακτικά από συνεδρίαση του… υπουργικού συμβουλίου επί χούντας και με θέμα τα ιδιωτικά Πανεπιστήμια. Σωστά μαντέψατε! Οι συνταγματάρχες επέμεναν στην απαγόρευση της λειτουργίας τους και επιχειρηματολογούσαν σχετικά. Το ενδιαφέρον είναι ότι τα ίδια ακριβώς επιχειρήματα χρησιμοποιούν μέχρι σήμερα οι αρνητές του εκσυγχρονισμού της Παιδείας στην Ελλάδα.
Με την άδεια του συγγραφέα σας μεταφέρουμε από το βιβλίο του ολόκληρα τα πρακτικά από τη συνεδρίαση του υπουργικού συμβουλίου του 1968 και με αφορμή το «Σύνταγμα» που συζητούσε τότε η χούντα:
Α. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ (Ὑπ. Οἰκονομ.): Ἐπί τῆς παρ. 6, θὰ ἤθελον νὰ ἐπισημάνω ἐνδεχομένας συνεπείας ἐπειδὴ ὑπάρχει τὸ ἐνδεχόμενον νὰ δημιουργηθοῦν ξένα πανεπιστήμια κάποτε εἰς τὴν χώραν μας. Ὅπως ὑπάρχει εἰς τὴν Βηρυτὸν τὸ Ἀμερικανικὸν Πανεπιστήμιον καὶ εἰς ἄλλας χώρας. Μήπως δημιουργηθοῦν ἐμπόδια;
Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (Πρ. Κυβ.): Ἄδειαν λειτουργίας ἀνωτάτων ἰδιωτικῶν σχολῶν τὴν ἀπαγορεύομεν. Θέλετε νὰ τὴν ἐπιτρέψωμεν; Τί θὰ γίνῃ ὅμως τότε;
Θ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (Ὑπ. Παιδείας): Πρέπει νὰ ἀποκλεισθῇ. Διότι θὰ ἔλθουν ἰδιῶται οἱ ὁποῖοι θὰ ἱδρύσουν ἓν Πανεπιστήμιον, θὰ εἰσπράττουν δίδακτρα καὶ ὁσονδήποτε καὶ ἐὰν ὑπόκεινται εἰς τὸν ἔλεγχον τῆς πολιτείας, ἡ στάθμη τῆς ἐκπαιδεύσεως τὴν ὁποίαν θὰ παρέχουν θὰ εἶναι ὁπωσδήποτε κατωτέρα.
Εἰς τὰ ξένα κράτη εἶναι ἐντελῶς διαφορετικὴ ἡ ὀργάνωσις τῆς Παιδείας. ’Ήδη πρὸ τριετίας δύο λυκειάρχαι ἰδιωτικῶν σχολείων τῆς Θεσσαλονίκης ὑπέβαλον αἴτησιν ζητοῦντες νὰ ἱδρύσουν «’Ελεύθερον Πανεπιστήμιον». Τὰ ὑπομνήματα τὰ ὁποῖα εἶχον ὑποβάλει ἀπεδείκνυον ὅτι οἱ δύο αὐτοὶ ζηλωταὶ τῆς ἀνωτάτης παιδείας ἦσαν ἀνατριχιαστικῶς ἀγράμματοι. Θὰ εἶναι κρῖμα νὰ ἐμπιστευθῶμεν τὴν ἀνωτάτην ἐκπαίδευσιν εἰς χεῖρας ὶδιωτῶν οἱ ὁποῖοι ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον κινοῦνται ἀπὸ τὸ κίνητρον τοῦ κέρδους.
Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (Πρ. Κυβ.): Ἀπὸ μίαν στατιστικήν, ἐπ’ ευκαιρίᾳ μιᾶς ἄλλης συζητήσεως ποὺ εἴχομεν μὲ τὸν Ὑπουργὸν Παιδείας, προκύπτει ὅτι ἐξ ἐπόψεως ἀριθμοῦ φοιτώντων εἰς τὰς ἀνωτάτας σχολάς, συμβαδίζομεν πρὸς τὰς πλέον προηγμένας χώρας. Ἑπομένως, παρ’ ὅτι ἔχομεν τὴν ἐντύπωσιν ὅτι εἰς τὰ ἀνώτερα ἐκπαιδευτικὰ ἱδρύματα ἔχομεν περιωρισμένην ἀνάπτυξιν, ἀπὸ τοὺς ἀριθμοὺς αὐτοὺς φαίνεται ὅτι αὐτὸ δὲν εἶναι τόσον ἀκριβὲς δεδομένου, ὅτι τὸ Κράτος ἔχει τὴν εὐχέρειαν νὰ σχεδιάζῃ τὴν ἀνάπτυξιν, ὅπου θεωρεῖται ὅτι εἶναι ἀναγκαῖον νὰ ἀναπτυχθῇ περαιτέρω ἐξ ἐπόψεως μορφωτικῆς στάθμης καὶ ἀριθμοῦ ἐκείνων οἱ ὁποῖοι θὰ ἀναλάβωσι τὴν ἐκπαίδευσιν τῶν ἄλλων. Θὰ δημιουργηθοῦν ἴσως προβλήματα, τὰ ὁποῖα δὲν θὰ μπορέσωμεν νὰ ξεπεράσωμεν. Ἐδῶ ἔχομεν ἀνάγκην μεγάλου ἀριθμοῦ καθηγητῶν διὰ τὰς ὑπαρχούσας σχολὰς καὶ ἀντιμετωπίζεται παρὰ τῶν ἁρμοδίων πρόβλημα ἐπιλογῆς τῶν καταλλήλων οἱ ὁποῖοι θὰ μπορέσουν νὰ ἐκπληρώσουν τὰ καθήκοντα τοῦ ἐκπαιδευτικοῦ εἰς τὰ ἀνώτατα ἐκπαιδευτικὰ ἱδρύματα. Μήπως ἐὰν ἀνοίξωμεν τοὺς ἀσκοὺς τοῦ Αἰόλου πρὸς τὴν ἰδιωτικὴν ἐκπαίδευσιν μὲ τὴν ὑφισταμένην ἔντονον τάσιν ὅλων νὰ λάβουν ἕνα δίπλωμα, θὰ δημιουργηθῇ ἕνα πολυπληθὲς ἐπιστημονικὸν προλεταριᾶτον, ἡ ὑπέρμετρος διόγκωσις τοῦ ὁποίου θὰ ἔχῃ δυσμενεῖς κοινωνικὰς ἐπιπτώσεις, συνεπείᾳ τῶν ὑφισταμένων σήμερον ἀντικειμενικῶν ἀδυναμιῶν ἀπορροφήσεώς των πρὸς τοὺς αντιστοίχους κλάδους τῆς παραγωγῆς καὶ τῆς ἐπιστήμης.
I. ΧΟΛΕΒΑΣ (Ὑπ. Ἐμπ. Ναυτιλίας): Ἔγινε τὸ πείραμα αὐτὸ μὲ τὰς ἀνωτέρας βιομηχανικὰς Σχολὰς καὶ ἀπέτυχε παταγωδῶς.
Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (Πρ. Κυβ.): Νομίζω, ὅτι δὲν πρέπει νὰ ὁμιλῶμεν περὶ τοῦ ἀνοίγματος τῆς ἀνωτάτης ἐκπαιδεύσεως πρὸς τοὺς ἰδιώτας.
Πρέπει νὰ δεχθῶμεν τὰς νομιμοποιήσεις τῶν ἀνωτέρων Σχολῶν, διὰ νὰ καλύψωμεν καὶ τὸ ἄγχος τῶν φοιτώντων εἰς αὐτάς.
Θ· ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (Ὑπ. Παιδείας): Καὶ εἰς τὸ ἐξωτερικὸν δὲν εἶναι ἀπολύτως ἰδιωτικαὶ αἱ τεχνικαὶ Σχολαί. Εἶναι κοινοτικαὶ ἢ συντηροῦνται ὑπὸ οργανώσεων, ἀλλὰ τὰ πτυχία των δὲν εἶναι καθόλου ἰσότιμα.
I. ΕΥΛΑΜΠΙΟΣ (Ὑφ. Συντ.): Εἰς τὴν Ἀμερικὴν τὰ καλύτερα πανεπιστήμια εἶναι τὰ ἰδιωτικὰ καὶ τὰ χειρότερα τὰ κρατικά.
I. ΡΟΔΙΝΟΣ-ΟΡΛΑΝΔΟΣ (Ἀναπλ. Ὑπ. Συντ.): Συμφωνῶ εἰς αὐτὴν τὴν ἀρχήν, ἀλλὰ θὰ ἤθελα νὰ ἐπιστήσω τὴν προσοχήν σας ἐπὶ τοῦ ἑξῆς: Εἶναι ἐνδεχόμενον αὔριον ἡ ἐξέλιξις τῶν εὐρωπαϊκῶν χωρῶν νὰ δημιουργήσῃ τὴν εὐρωπαϊκὴν κοινότητα ἡ ὁποία νὰ δημιουργήσῃ εὐρωπαϊκὸν πανεπιστήμιον εἰς τὴν Ἑλλάδα. Τί θὰ γίνῃ εἰς τὴν περίπτωσιν αὐτήν; Ἀποκλείεται;
Α. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ (Ὑπ. Οἰκ.): Εἰς τὴν Βηρυτὸν δὲν ὑπάρχει Πανεπιστήμιον;
I. ΧΟΛΕΒΑΣ (Ὑπ. Ἐμπ. Ναυτιλίας): Θὰ λειτουργήσῃ ὡς ΝΠΔΔ εἰς τὴν Ἑλλάδα.
Α. ΑΝΔΡΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΣ (Ὑπ. Οἰκ.): Τὸ Ἀμερικανικὸν Κολλέγιον ἠμπορεῖ νὰ ἐξελιχθῇ εἰς Πανεπιστήμιον;
Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (Πρ. Κυβ.): Τὸ θέμα εἶναι ἂν θὰ τὸ ἐπιτρέψωμεν ἢ ὄχι.
Γ. ΓΕΩΡΓΑΚΕΛΟΣ (Ὑφ. Ἐμπ.): Τὸ Κολλέγιον Θηλέων ἔχει ἱδρύσει κάτι τέτοιο.
Θ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (Ὑπ. Παιδείας): Ἐκπαιδεύει κοινωνικοὺς λειτουργούς, γραμματεῖς κλπ.
Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (Πρ. Κυβ.): Νὰ ἀφήσωμεν μόνον τὴν ἀνωτέραν ἐκπαίδευσιν ἀνοικτὴν εἰς τὴν ἰδιωτικὴν πρωτοβουλίαν καὶ νὰ ἀφήσωμεν τὴν ἀνωτάτην, ὡς ἔχει, ὑπ’ εὐθύνῃ τοῦ Κράτους.
I. ΕΥΛΑΜΠΙΟΣ (Ὑφ. Συντ.): Ἡ ἀνωτέρα εἶναι δίκοπο μαχαίρι, διότι ὑπάρχουν αἱ τεχνικαὶ καὶ λοιπαὶ σχολαὶ εἰδικεύσεως αἱ ὁποῖαι ἀποτελοῦν συνήθως αἶσχος.
Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ (Πρ. Κυβ.): Εἶναι θέμα ὀργανώσεως, ἐποπτείας καὶ παρεμβάσεως τοῦ Κράτους.
Θ. ΠΑΠΑΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ (Ὑπ. Παιδ.): Ἂν ὑποκατασταθοῦν ἀπὸ τὰς δημοσίας τεχνικὰς σχολὰς θὰ λυθῇ τὸ πρόβλημα. Αὐτὸς εἶναι ὁ καλύτερος τρόπος θεραπείας.
Ὑπουργικὸν Συμβούλιον, Προεδρία: Γεωργίου Παπαδοπούλου, Ἐστενογραφημένα Πρακτικὰ τοῦ νέου Συντάγματος 1968, Ἐκ τοῦ Ἐθνικοῦ Τυπογραφείου, Ἐν Ἀθήναις 1969
Το βιβλίο του Τάσου Αβραντίνη μόλις κυκλοφόρησε στα βιβλιοπωλεία, σε έκδοση της Athens Review of Books. Προλογίζει ο Θάνος Βερέμης.
Θ.Μ.
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου